راهنمای مطالعه

• روزه واقعی باید چطور باشد؟
• انواع روزه

صوت دعای روز اول ماه رمضان.mp3

​​​​​​

روزه واقعی چطور باید باشد؟

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) در حدیثی فرمودند: اذ اغتاب الصائم افطر یعنی هرگاه روزه دار غیبت کند روزه‌اش را خورده است و در حدیث دیگری می‌فرمایند: منغتاب امرا مسلما بطل صومه و نقض و وضوه یعنی هر که غیبت مسلمانی را نماید روزه و وضویش باطل می‌گردد.

این دو حدیث گران‌بها به ما میگوید که روزه فقط با گرسنگی و تشنگی کشیدن محقق نمی‌گردد و غیر از موارد ذکر شده در رساله عملیه که باعث ابطال روزه می‌گردد، عوامل دیگری، چون غیبت نیز روزه فرد مسلمان را باطل می‌نماید و از این رو روزه واقعی روزه‌ای است که باید در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوری که فرد روزه دار باید از تمام اعمال قبیح، چون (غیبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و...) دوری نماید. اینجاست که در دعای روز اول ماه رمضان از خداوند میخواهیم :

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ.
خدایا روزه مرا روزه صائمین قرار بده

برای اینکه بدونید شما جزو کدوم دسته از روزه داران هستید، به سه نوع روزه به شرح ذیل می پردازیم:

روزه عام: این همان روزه‌ای است که عموم مردم می‌گیرند؛ نمی‌خورند و نمی‌آشامند، ولی متاسفانه به نامحرم هم نگاه می‌کند؛ گناه هم می‌کند؛ حجابش را هم مراعات نمی‌کند؛ بنابراین روزه عام روزه‌ای هست که انسان تنها از اموری که روزه را باطل می‌کند خودداری می‌نماید و روزه اش هم درست است.

روزه خاص: روزه ای که  روزه دار علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند اعضاء و جوارحش هم روزه دارند؛ چشمش را هم از معصیت می‌بندد؛ سحر که روزه می‌گیرد نیت می‌کند که خدایا من همه اعضاء و جوارحم روزه است؛ گوشم غیبت نمی‌شنود، آواز حرام نمی‌شنود، زبانم غیبت نمی‌کند، نامحرم نگاه نمی‌کند و ... این روزه خاص است.

روزه خاص الخاص: این روزه، بالاتر از روزه عام است، روزه‌ای هست که غیر از خدا هیچ چیز دیگری در دل روزه دار نباشد؛ روزه صحیح و کاملی که خدا برای کامل نمودن روزه دار مقرر فرموده، قطعا شامل خودداری اعضای بدن از گناه می‌باشد، و روزه کامل‌تر این است که علاوه بر آن، قلب را از یاد غیر خدا باز داشته و از هر چه غیر اوست روزه بگیرد. هنگامی که انسان ماهیت روزه، درجات و فلسفه تشریع آن را فهمید، ناچار باید از هر گناه و حرامی، بخاطر قبول روزه اش خودداری کند.

قطعا روزه کامل روزه ای است که قلب از یاد غیر خدا بازداشته و اعضای بدن از گناه خودداری کنند.

وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ.
خدایا در ماه رمضان قیام مرا قیام قائمین قرار بده
یعنی شب که نماز شب می‌خوانم، قیامم قیام قائمین باشد، قائمین آن‌هایی هستند که در نماز از خوف خدا گریه و زاری می‌کنند. حاج میرزا علی محدث زاده پسر بزرگ شیخ عباس قمی (ره) نقل می‌کرد: پدرم وقتی نماز شب می‌خواند آن طور از خوف خدا گریه می‌کرد که ما از صدای گریه ایشان از خواب می‌پریدیم.

وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ.
و در آن مرا از خواب غفلت بیدار بکن
غفلت، نوعى خواب است، و خواب... برادر مرگ. باید از خدا خواست که توفیق بیدارى و هشیارى دهد، توفیق رسیدن به بصیرت و آگاهى، و نیل به اهداف والاى خلقت انسان و رسالت انبیا بدهد. حضرت موسى و عیسى و ابراهیم و نوح و محمّد صلى الله علیه و آله و تمام پیامبران دیگر، آمده اند تا انسان را از «ظلمات» به «نور»، از «خواب» به «بیدارى»، از «چاه خود» به «لقاء خدا» برسانند. آمده اند تا فطرت الهى را یاد آرند، تا گنجینه هاى مدفون عقل و اندیشه را استخراج کنند و انسان را به «یقین» و آگاهى برسانند.

وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یَا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ.
خدایا در این ماه رمضان مرا ببخش‌ای خدایی که از گنهکاران می‌گذری
اگر بنا باشد که خداوند با «عدل» با بندگانش رفتار کند، کمتر کسى است که بتواند از عذاب و دوزخ نجات یابد. انسان‌ها گرفتار نافرمانى‌ها و خطاهایند، به اندازه ریگ بیابان‌ها و موج دریا‌ها و برگ درختان و قطرات باران، امّا آنچه بیش از این هاست، کرم و بخشش خداست. خطاپوشى از صفات خداست، چرا که او «ستّارالعیوب» است، و بخشایش گناه، از ویژگی هاى اوست، چرا که خداوند، «غفّار الذّنوب» است. اوست که مى بخشد و عذاب مى کند، اوست که مى پذیرید و ردّ مى کند، اوست که از «جرم» در مى گذرد، پاداش و کیفر مى دهد.

سؤالات متداول:

بهترین روزه ای که میتوانیم بگیریم باید چطور باشد؟

روزه واقعی روزه‌ای است که باید در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوری که فرد روزه دار باید از تمام اعمال قبیح، چون (غیبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و...) دوری نماید

آیا خداوند ما را در این ماه می بخشد؟

خطاپوشى از صفات خداست، چرا که او «ستّارالعیوب» است، و بخشایش گناه، از ویژگی هاى اوست، چرا که خداوند، «غفّار الذّنوب» است. اوست که مى بخشد و عذاب مى کند، اوست که مى پذیرید و ردّ مى کند، اوست که از «جرم» در مى گذرد، پاداش و کیفر مى دهد، چرا نباید ببخشد!