در شرح دعای روز بیست و دوم ماه رمضان از خداوند میخواهیم تا درهای فضل و کرم و برکتش را به روی ما باز کند و در کارهایی که مورد رضای اوست به ما توفیق عطا کند و ما را در وسط بهشت که جای اولیای الهی است ما را ساکن کند.
راهنمای مطالعه:
شرح دعای روز بیست و دوم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)
اللَّهُمَّ افْتَحْ لِی فِیهِ أَبْوَابَ فَضْلِکَ؛
خدایا درهای فضلت را به روی من باز کن
الان خداوند با فضل خود با ما معامله می کند و اگر بخواهد با عدلش با ما برخورد کند کار همه ما خراب است. در دعا می خوانیم « اَللّهم عاِملنا بِفَضلِک وَ لا تُعامِلنا بِعَدلِک » [2]
نتیجه اعمال را می بینیم
شخص عوامی بود دعا را بر عکس خواند یعنی « اللهم عاملنا بعدلک» تا اینکه سر یک مسئله ای محکوم به اعدام شد، آن شخص با خود گفت چرا من محکوم به اعدام شده ام ؟!از طرف خداوند به پیامبر زمان آن شخص الهام شد که به او بگو، در گذشته جانداری را به نا حق کشته ای و او را اعدام نمودی تو خودت از ما خواستی که با عدلمان با تو معامله کنیم، و ما هم با عدلمان با تو معامله کرده ایم. [3]
لذا در قرآن آمده است که: « ما أَصابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِک » [4] هر پیش آمدی که بر سر شما می آید بخاطر اعمال بد خودتان هست « و یعفوا عن الکثیر» تازه خیلی از امور بد شما را خدا ندیده می گیرد. و این ندیده گرفتن خیلی از کارهای بد ما از سوی، خدا فضل اوست و اگر بخواهد مو به مو محاسبه کند عدل اوست. از خدا بخواهیم که با فضل خودش با ما برخورد کند.
وَ أَنْزِلْ عَلَیَّ فِیهِ بَرَکَاتِکَ
خدایا برکاتت را بر ما نازل کن،
برکات چیست؟ بعضی ها عمر با برکت دارند، طلبه و غیر طلبه فرقی نمی کند، اگر پول داری کار خیر بکنی، و اگر طلبه و عالم هستی برکت داشته باشی، مثل شیخ محمد حسین زاهد که می گفت: من پنج هزار شاگرد تربیت کرده ام .مثل شیخ عباس قمی، ایشان چقدر عمر با برکتی داشته است، این همه کتاب نوشته است.
این گونه نباشیم
به مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی گفتند: شخصی می خواهد شما را ببیند، نزدیک ظهر هم بود و ایشان قصد داشت استراحت کند، ولی ماخوذ به حیا شد و گفتند: بگوئید بیاید؛
آن شخص که وارد شد ایشان دیدند آن شخص تازه وارد قیافه علمایی هم دارد و تصور کرد از مراجع تقلید هستند؛ و احوال پرسی کردند
مرحوم اصفهانی سوال کردند : شما اهل کجایی؟
مرد گفت: اصفهان
شیخ: در آنجا مشغول چه کاری هستید؛ تدریس دارید، منبر می روید و ...؟
گفت: خیر
شیخ : کتاب می نویسید؟
گفت: خیر
شیخ: طلبه پروری می کنی؟
گفت: خیر
شیخ: پس چکار می کنی
گفت: سالی یک مرتبه «نعش» می شوم
مرحوم اصفهانی فهمید که او تعزیه خوان هست، سالی یک مرتبه روز عاشورا روی تختی می خوابد و نقش جنازه را بازی می کند و مردم روی او پول می ریزند و خرج سالش را در می آورد ، باز خدا پدر و مادر این شخص را بیامرزد که حداقل نعش می شود، بعضی ها نعش هم نمی شوند!
وَ أَنْزِلْ عَلَیَّ فِیهِ بَرَکَاتِکَ
طلبه ها کاری کنید عمربا برکت داشته باشید
خدایا برکاتت را بر من نازل کن، علامه مجلسی چه عمر با برکتی داشت؛ فقط صد و ده جلد بحار الانوار نوشت و ...، طلبه ها کاری کنید که عمر با برکت داشته باشید؛ به پیش نمازی تنها قناعت نکنید؛ اهل کار باشید، ملا بشوید.
وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِمُوجِبَاتِ مَرْضَاتِکَ
خدایا من را به اموری که مورد رضای توست موفق بدار، اهل دعا و دستگیری از دیگران باشم. کاری بکنم که خدا از من راضی بشود.
وَ أَسْکِنِّی فِیهِ بُحْبُوحَاتِ جَنَّاتِکَ
خدایا من را در وسط بهشت ساکن کن، شاید وسط بهشت محل سکونت اولیاء الهی است که آن را از خدا درخواست می کنیم
یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّین
ای خدایی که دعای مضطرین را اجابت می کنی، دعاهای امروز را در حق من مستجاب کن.
پی نوشت :
[1] - إقبال الأعمال ص : 206
اللهم افتح لی فیه [فی هذا الیوم ] أبواب فضلک و أنزل علی فیه [فی هذا الیوم ] [من ] برکاتک و وفقنی فیه لموجبات مرضاتک و أسکنی ببرکته بحبوحة جنانک [فیه بحبوحات جناتک ] یا مجیب دعوة المضطرین [برحمتک یا أرحم الراحمین ]
[2] - شرح اصول کافی ، ملا صالح مازندرانی ج 10ص 191
عدّة من أصحابنا، عن أحمد بن محمّد بن خالد، عن عثمان بن عیسی عن سماعة، عن أبی عبد اللّه علیه السلام قال: سمعته یقول: اصبروا علی طاعة اللّه و تصبّروا عن معصیة اللّه، فإنّما الدّنیا ساعة فما مضی فلیس تجد له سرورا و لا معزز قطعا و أما المسی ء من أهل الایمان فهو بین خوف و رجاء ان عذب فهو عدل و ان رحم فهو فضل، اللهم عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک (نگارنده گوید: ظاهرا این عبارت اخیر جز روایت نیست و در مجامع روایی دیگر بدون بخش اخیر آمده است و به نظر می رسد دعایی است از طرف شارح و مشهور در لسان قوم گردیده است هر چند مضمون آن در احادیث فراوانی یافت می گردد)
[3] - مصدری یافت نشد
[4] - سوره نساء آیه 79
ترجمه :آنچه از نیکیها به تو می رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدی به تو می رسد، از سوی خود توست.
شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
فرازهای این دعا عبارت است از:
آنچه انسان را به بهشت مى برد، يا به دوزخ مى كشد، «رضا»، يا «سَخَط» پروردگار است.
تا در ره عشق او مجرّد نشوى
هرگز زخودىِّ خويش، بيخود نشوى
دنيا همه بند توست بر درگه او
در بند «قبول» باش تا ردّ نشوى
خشم و رضاى خدا
خشم و خشنودى خدا هم، نتيجه و بازتاب عمل ماست. ماييم كه با عملمان، خدا را راضى مى كنيم يا به خشم مى آوريم.
«طاعت» ما، مايه رضايت اوست و معصيتمان، او را خشمگين خواهد كرد.
چه عذابى دردناكتر از نارضايى خدا؟!… و چه پاداشى برتر و بزرگتر از رضاى حق؟!
پس بايد موجبات خوشنودیش را فراهم كرد، بايد با عمل صالح، كار خير، حق طلبى، ايثار و اخلاص، انفاق و صدقه، طاعت و عبادت و… به خداوند نزديك شد و رضاى او را كسب كرد.
بايد از نافرمانى، كينه توزى، بدخواهى، سوءنيّت، حسد و غيبت، احتكار و زراندوزى، گرانفروشى و حرامخوارى، ستم و حقكشى دورى كرد، چرا كه اينها مايه غضب الهى است، و هر كس مغضوب درگاه خدا گردد، خير و بركت از او روى گردان خواهد شد و درهاى تباهى و گمراهى و عذاب به رويش گشوده خواهد گشت. به فرموده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به على عليه السلام: «اَفضَلُ الأعمالِ فى هذَا الشَّهرِ الوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللّه .»[1]
بالاترين عمل در اين ماه، پرهيز از گناه است.
از آيات قرآن در اين زمينه چه برمى آيد و چه عملى موجب رضاى حق، و كدام عمل سبب خشم و نارضايتى خالق، به حساب آمده است؟
در برخى آيات، رضايت طرفينى مطرح شده است، يعنى هم رضايت خدا از انسان و انسان از خدا، و در اين زمينه، تعبير «رَضِىَ اللّه ُ عَنهُم وَ رَضُوا عَنْه» آمده است. امّا موارد اين سخن:
اوّل: نسبت به آنان كه در ايمان و عملشان و در عقيده و جهادشان «صادق»اند.[2]
دوم: درباره آنان كه در دوره هاى سختِ نهضت اسلامى، جزو پيشگامان انقلاب و ديندارى بودند و در دوره مكّى و مدنى، لقب مهاجرين و انصار را به خود اختصاص دادند و در پيوستن به پيامبر، دست به هجرت زدند.[3]
سوّم: تابعين و پيروانى كه در تداوم راه پيشتازان، تلاش كرده، با پيامبر كه رهبر نهضت بود، بيعت كردند.[4]
چهارم: مؤمنان راستين و راسخى كه با دشمنان خدا و پيامبر، و مخالفانِ مكتب و دينشان هرگز سازش نكرده و دشمن را به دوستى نگرفتند و رابطه ولايى و مودّتى برقرار نكردند، هر چند كه دشمنان خدا و دين، از بستگان نزديك و خويشاوندانشان بودند[5]
پنجم: آنانكه داراى «ايمان» و «عمل صالح» و «خشيت» از خدا بودند.[6]
اينها از جمله مواردى است كه نشانى قبول و رضاى الهى بر آنها خورده است و ما كه در دعايمان نزديك شدن به موجبات رضايت خدا را مى طلبيم، با توجه به موارد ياد شده، بايد از طريقِ:
ـ ايمان و عمل صالح و خشيت
ـ صداقت در عقيده و جهاد
ـ پيشاهنگى در هجرت و نصرت انقلاب و دين
ـ بيعت مستحكم با رهبرى و ولايت
ـ پيوندهاى مكتبى داشتن و رعايت مرزهاى عقيدتى و مرامى و ارزشى،
وسايل اين قرب را فراهم كنيم.
قرائت قرآن
مطلب ديگر نيايش امروز، توفيق براى قرائت قرآن است.
قرآن، كتاب خداوند و وحى الهى است، مجموعه آيات روشن پروردگار است. برخورد ما با قرآن نيز ممكن است در «رضا» و «سخط» الهى مؤثّر باشد.
خواندن ونخواندن آن، عمل كردن وعمل نكردن به آن، قرآن را روى سرنهادن يا زيرپا افكندن، در اين كه خدا از ما راضى باشد يا ناراضى، نقش تعيين كننده دارد.
قرآن را بايد گشود و خواند، كه اين قانون، مرامنامه زندگى و منشور حيات است.
چه خوش است يك شب، بكُشى هوا را
به خلوص خواهى، زخدا، خدا ر
ابه حضور خوانى، ورقى ز قرآن
فكنى در آتش، كتب ريا را
راستى آيا قرآن حق ندارد كه از غربت خويش در ميان مسلمين، به شكوه برخيزد؟
آيا جا ندارد كه از مهجور ماندن قرآن ميان امّت هاى اسلامى بناليم؟
قرآنى كه آيه آيه اش الهام دهنده است و سوره سوره اش، درسى گران و آموزشى عميق دارد، چگونه مورد فراموشى قرار گرفته است!…
امام صادق عليه السلام فرموده است:
«قرآن، عهد خـدا با خلق است و سزاوار است كـه هـر مسلمان، به اين « عهدنامه » نـگاه كنـد و هر روز مقدارى (50 آيه) از آن را بخواند.»[7]
امّا آنچه مهمّ است، صِرف تكرار الفاظ نيست، بلكه فهم معانى و عمل به امر و نهى و احكام آن است.
خواندنى با تأمّل و تدبّر، قرائتى همراه با عبرت و اعتبار، و تلاوتى با انديشه و استبصار.
امام صادق عليه السلام فرمود:
«بر شما باد قرآن… هر آيه اى را يافتيد كه سبب نجات پيشينيان شما گشته، به آن عمل كنيد و هر آيه اى را ديديد كه بيان هلاكت اقوام گذشته را داراست، از آن مسأله اجتناب كنيد.»[8]
اين، خود بيان يك فلسفه بلند حيات و تاريخ است. مسأله عبرت گرفتن و آموزش و تجربه اندوزى.
بايد قرآن را تلاوت كرد، زياد هم بايد خواند، با تفكّر و تأمّل، بايد قرائت كرد، با وضو و با شستشوى دهان به تلاوت پرداخت، و با صداى خوب و لحن زيباى عربى بايد خواند. (اِقرَؤُوا القُرآنَ بِلُحُونِ العَرَبِ وَ اَصواتِها.)[9]
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:
«براى هر چيزى زينتى است و زينت قرآن، صداى خوب است».[10]
در سيره معصومين روايت شده است كه در ماه رمضان زياد قرآن مى خواندند و گاهى چند ختم قرآن در اين ماه داشتند و به اصحاب خود نيز چنين سفارش مى كردند.[11]
از خداى ارحم الراحمين مدد بخواهيم كه با توفيق قرائت قرآن، زمينه عمل به آيات الهى را فراهم كنيم، تا به ديدار حق و قرب الهى و مقام «رضا» نايل گرديم.
دعای روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان+صوت | دعای روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان+صوت
پی نوشت:
[1] ـ شهراللّه ، ص 149.
[2] ـ مائده، آيه 119.
[3] ـ توبه، آيه 101.
[4] ـ حجرات، آيه 19.
[5] ـ حديد، آيه 23.
[6] ـ بيّنه، آيه 8.
[7] ـ القرآنُ عهدُاللّه الى خلقه، فقد ينبغى لِلمرء المسلمِ اَنْ يَنْظُرَ فى عهدِه و اَنْ يقرءَ منه فى كلّ يومٍ خمسين آيةًجامع الاخبار، ج 1، ص 335.
[8] ـ الحياة، ج 2، ص 116.
[9] ـ كافى، ج 2، ص 614.
[10] ـ ميزان الحكمه، ج 8، ص 3338.
[11] ـ ر.ك: شهراللّه فى الكتاب والسنّه، رى شهرى، ص 193.
منبع: سيناي نياز؛ جواد محدثي
